Evropske države sve se više okreću manje štetnim alternativama u nastojanju da smanje negativne posljedice pušenja, kako po javno zdravlje, tako i po ekonomiju.
Ova strategija je detaljno analizirana u studiji Evropskog savjeta za inovacije u politici, pod nazivom „Kraj pušenju? Kako Evropa može da sačuva milione života i podstakne ekonomski rast“. Studija se bavi ekonomskim uticajem duvanske industrije u Evropi i nudi pragmatične regulatorne smjernice za smanjenje štetnosti pušenja.
Podsticanje manje štetnih alternativa
Prema riječima autora studije, Antoniosa Nestorasa, Evropa bi trebalo da dodatno stimuliše prelazak na manje štetne alternative umjesto potpunog i naglog ukidanja duvanskih proizvoda. Ovaj pristup donosi tri ključne koristi:
Očuvanje ekonomskog doprinosa evropske duvanske industrije
Unaprjeđenje javnog zdravlja balansiranom regulacijom
Smanjenje crnog tržišta i zaštita potrošača od nesigurnih proizvoda
Ekonomski značaj duvanske industrije u Evropi
Duvanski sektor na nivou Evropske unije ostvaruje značajan ekonomski uticaj:
Godišnji doprinos BDP-u: 223,7 milijardi eura (1,3% ukupnog BDP-a EU)
Prihodi od poreza na duvan: 112,9 milijardi eura (55,4% godišnjeg budžeta EU za odbranu)
Broj zaposlenih: Preko 2,1 milion ljudi, s ukupnim platama većim od 60 milijardi eura
Crno tržište – gubici i moguća rješenja
Nelegalna prodaja duvanskih proizvoda uzrokuje gubitke od 11,6 milijardi eura godišnje, što čini 8,3% ukupne potrošnje. Ovaj iznos mogao bi se usmjeriti na istraživanje i razvoj, čime bi se unaprijedile inovacije u borbi protiv pušenja za čak 52,5%.
Studija naglašava da ulaganje u manje štetne alternative može predstavljati efikasnu strategiju koja smanjuje zdravstvene posljedice pušenja, istovremeno čuvajući ekonomski doprinos industrije i suzbijajući crno tržište.
Regulativa EU i budući izazovi
U zaključku, studija se osvrće na odluke Evropske komisije, posebno na Direktivu o duvanskim proizvodima (TPD) i Direktivu o oporezivanju duvana (2011/64/EU).
Naglašava se da bi preoštre regulativne mjere mogle ugroziti konkurentnost evropskog tržišta, otvarajući prostor za strane konkurente poput Kine. To bi dodatno ojačalo crno tržište, umjesto da doprinese smanjenju štetnosti pušenja.
Umjesto isključivo restriktivnih mjera, Evropa bi mogla usvojiti uravnotežen pristup koji podstiče inovacije i manje štetne alternative, štiteći javno zdravlje, ekonomsku stabilnost i tržišnu konkurentnost.
